Różne rodzaje handlu elektronicznego (B2C, B2B, C2C)

Handel elektroniczny to ogólna nazwa na określenie rodzaju transakcji odbywających się za pośrednictwem internetu, które można podzielić na 3 podstawowe typy – w zależności od tego, jakie podmioty uczestniczą w wymianie dóbr i usług.

Jako właściciel sklepu internetowego możesz prowadzić działalność w każdym z tych typów handlu, ale warto wiedzieć, jakie są ich charakterystyczne cechy i różnice, aby dostosować swoją ofertę i strategię sprzedaży.

Jakie rodzaje handlu elektronicznego można wyróżnić na rynku? Są to:

• B2B (ang. business-to-business), czyli handel pomiędzy firmami,

• B2C (ang. business -to- consumer), czyli handel pomiędzy firmą a klientem detalicznym,

• C2C (ang. consumer-to-consumer), czyli handel między osobami fizycznymi.

Oczywiście, powyższe schematy nie wyczerpują całej puli możliwości, ponieważ w ramach handlu elektronicznego można wyróżnić jeszcze kilka innych modeli. Warto jednak zaznaczyć, że powyższe są najpopularniejsze, dlatego to właśnie nimi zajmujemy się w tym wpisie.

B2B, czyli handel pomiędzy przedsiębiorstwami

B2B skrót od angielskiej nazwy "business to business" i oznacza współpracę pomiędzy przedsiębiorstwami, a więc sprzedaż produktów lub usług firmom, a nie klientom indywidualnym. Taka współpraca może obejmować różne branże i gałęzie przemysłu, a model biznesowy jest coraz popularniejszy nie tylko wśród korporacji, ale również mniejszych firm, ponieważ umożliwia im prowadzenie działalności na szeroką skalę.

Rosnąca popularność tego modelu biznesowego nie wzięła się znikąd. Wprost przeciwnie – ma całkiem sporo zalet, w tym:

• Wzrost sprzedaży
  B2B generuje większe obroty niż handel detaliczny. Wynika to z tego, że przedsiębiorstwa kupują hurtowo, a takie zamówienia są dużo bardziej opłacalne.

• Stabilne, długofalowe relacje biznesowe
  Kontrahenci w B2B często utrzymują ze sobą stałe relacje – to efekt wspólnych interesów i długoterminowych planów.

• Mniejsza konkurencja
  Działalność B2B skupia się głównie na branżach przemysłowych lub usługach dla biznesu. Rynek jest więc mniej przepełniony, a to oznacza niższą konkurencję.

• Większe możliwości rozwoju
  Stabilne relacje biznesowe i dobra sprzedaż napędzają rozwój firmy, co przekłada się na większe możliwości inwestycyjne i lepszą pozycję na rynku.

• Większe możliwości personalizacji
  W przypadku klientów B2B można lepiej dopasować ofertę do ich potrzeb i oczekiwań, a także personalizować produkty lub usługi.

To tylko kilka zalet, jednak trzeba pamiętać również o tym, że model B2B niesie za sobą pewne ryzyko, w tym przede wszystkim:

• Trudniejszy dostęp do klientów
  Aby dotrzeć do potencjalnych klientów, niezbędne jest zazwyczaj przeprowadzenie badań marketingowych oraz inwestycja w reklamę, a nawet szeroka sieć kontaktów.

• Wyższy koszt produkcji i sprzedaży
  Ponieważ model B2B zakłada sprzedaż hurtową, koszty produkcji oraz logistyki muszą być odpowiednio dopasowane.

• Większe wymagania wobec produktu
  Klienci biznesowi, którzy są głównymi odbiorcami tego typu ofert, są bardziej wymagający wobec produktu.

• Złożone transakcje
  Transakcje między firmami są zwykle znacznie bardziej skomplikowane niż te, które mają miejsce w modelu B2C.

Jak widać, B2B ma swoje niepodważalne zalety, ale także listę wad, którą trzeba wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem działalności w tym modelu biznesowym.

B2C, czyli handel pomiędzy przedsiębiorstwami i klientami

B2C jest najpopularniejszym typem handlu w dzisiejszych czasach. Handel B2C zazwyczaj odbywa się poprzez sklepy internetowe lub punkty sprzedaży detalicznej, takie jak hipermarkety i sklepy osiedlowe. Transakcje B2C są często krótkoterminowe, często też jednorazowe, a klienci detaliczni kupują produkty lub usługi bezpośrednio od przedsiębiorstw.

Taki model biznesowy jest często wybierany przed początkujących przedsiębiorców, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z e-handlem. Nic dziwnego, ponieważ ma on sporo zalet, w tym:

• Niski próg wejścia
  Nie potrzebujesz inwestować dużych środków na start, aby móc działać w tym modelu. Często wystarczy zdecydować się na dropshipping, aby móc sprzedawać.

• Szeroki wybór produktów
  W tym modelu możesz sprzedawać dosłownie wszystko – od produktów (np. odzież, obuwie, kosmetyki, żywność) po usługi (np. edukacja, turystyka, rozrywka).

• Łatwe tworzenie sklepu internetowego
  Za pomocą gotowych platform e-commerce (np. TrisoShop) możesz stworzyć własny sklep internetowy w kilka minut.

• Prostsza obsługa
  W tym modelu łatwiej jest prowadzić cały proces – od pozyskania klientów poprzez realizację zamówienia aż po ewentualne reklamacje.

I tutaj jednak nie brakuje wad, ponieważ niski próg wejścia sprawia, że konkurencja jest bardzo wysoka. Z kolei wysoka konkurencja przekłada się na trudności w pozyskaniu klientów.

Do innych wad modelu B2C należą:

• Niska lojalność klientów
  Klienci mają duży wybór i są gotowi zmienić dostawcę, jeśli konkurencja oferuje lepsze warunki.

• Niska marża
  Prowizja od sprzedaży jest zazwyczaj bardzo niska, co przekłada się na niższe zyski.

• Trudniejsza analiza danych
  Analiza danych sprzedaży jest trudniejsza w modelu B2C ze względu na większą liczbę transakcji i ich różnorodność. Wymaga to odpowiednich narzędzi analitycznych i doświadczenia.

Powyższe wady nie wpływają na popularność e-sprzedaży, co dobitnie pokazała pandemia. Warto jednak o nich pamiętać, ponieważ ich przezwyciężenie wymaga często odpowiednich zabiegów marketingowych.

C2C, czyli handel między osobami fizycznymi

C2C to ciągle rosnący rynek, jednak ma swój potencjał. Obejmuje on sprzedaż bezpośrednią pomiędzy osobami fizycznymi, w której nie ma udziału pośredników. Dzięki temu można bardzo łatwo kupić lub sprzedać produkty i usługi. C2C jest popularny wśród osób, które szukają alternatywnych sposobów na zarabianie pieniędzy.

W Polsce możesz prowadzić nierejestrowaną działalność gospodarczą, jeżeli dochód z niej nie przekracza 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli 1.505 złotych. Jest to więc ciekawa opcja na podreperowanie domowego budżetu lub dodatkowy zarobek.

W modelu C2C można wyróżnić sporo zalet, w tym m.in.:

• Niskie koszty i brak pośredników
  W porównaniu do tradycyjnego modelu biznesowego, w modelu C2C koszty są zdecydowanie niższe. Co więcej, bezpośredni kontakt pomiędzy stronami transakcji eliminuje koszty pośrednictwa.

• Wysoka elastyczność i swoboda działania
  Model C2C umożliwia stronom transakcji dużą swobodę w kształtowaniu warunków współpracy. Jest to szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw, które często mają ograniczone możliwości negocjacyjne w stosunku do dużych graczy na rynku.

• Możliwość dotarcia do szerokiego grona odbiorców
  Dzięki swobodzie działania i niskim kosztom, model C2C umożliwia małym i średnim przedsiębiorstwom dotarcie do szerokiego grona odbiorców. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszych czasach, kiedy konkurencja na rynku jest coraz większa.

Oczywiście, i tutaj nie brakuje wad, z których największą jest ograniczenie zysku do wspomnianej wyżej kwoty (50% minimalnego wynagrodzenia). W związku z tym model C2C nie pozwala w pełni skalować sprzedaży i zdobywać lojalności klientów, a także stopuje możliwości rozwoju.

Do innych wad tego rozwiązania można zaliczyć:

• Czaso- i pracochłonność
  Sprzedaż w tym modelu wymaga od sprzedawcy prowadzenia całej administracji i obsługi klienta.

• Niejasne zasady
  Ponieważ transakcja jest realizowana pomiędzy dwoma osobami prywatnymi, nie ma do nich żadnych przepisów i zasad, które musiałyby być przestrzegane. W efekcie obie strony mogą mieć problemy w dochodzeniu swoich praw.

• Ograniczona liczba produktów
  Jako sprzedawca prywatny nie masz zbyt wielu możliwości rozszerzania oferty, dlatego możesz zajmować się tylko mocno okrojonym rynkiem zbytu.

C2C to model, który nie daje zbyt wielu możliwości, ale może być wprowadzeniem w świat e-handlu i pokazaniem, jak wygląda obsługa klienta, sprzedaż i komunikacja. Dzięki temu przejście do schematów B2C lub B2B jest znacznie łatwiejsze.